Deşteaptă-te, române!

Deșteaptă-te, române!

Lyrics	Andrei Mureșanu, 1848
Music	Anton Pann, 1848
Music sample
Sample

Deșteaptă-te, române! (Romanian: "Wake up, Romanians!" or "Awaken ye, Romanians!") is the Romanian national anthem. For a short amount of time, it was also the national anthem of the Moldavian Democratic Republic from 1917 to 1918, and of the Moldavian Republic from 1991 to 1994. It has been the national anthem of present-day Romania since 1990.

History

It was originally a poem called Un răsunet (en. "An echo") written by the Transylvanian poet named Andrei Mureșanu during the Wallachian Revolution of 1848, and it was published in the same year in a Romanian magazine nameed Foaie pentru minte, inimă și literatură. After hearing about the poem, a composer from Wallachia named Anton Pann made a melody for it. The author Andrei Mureșanu later chose this music for his poem after he asked a church singer named Gheorghe Ucenescu to sing a melody that would fit for him many times.

It was sung for the first time in the city of Brașov during the liberal and nationalist revolt, then right after it became the revolutionary anthem of Romania at the time.

Historical use

In the past, it was the national anthem of the old and short-lived Republic of Moldova from 1991 to 1994 before being replaced with Limba noastră. Between 1917 and 1918, Deșteaptă-te, române! was used as the anthem of the short-lived Moldavian Democratic Republic before the region became part of the Kingdom of Romania.

When communism no longer existed in Romania, the anthem Trei culori was replaced with Deșteaptă-te, române! in 1990.

Full lyrics

Only the first, second, fourth, and eleventh stanzas (in bold) are sung.

Romanian original

Official in Romanian	Original in Romanian Cyrillic (1848)	IPA transcription
Deșteaptă-te, române, din somnul cel de moarte, În care te-adânciră barbarii de tirani! Acum ori niciodată, croiește-ți altă soarte, La care să se-nchine și cruzii tăi dușmani. Acum ori niciodată să dăm dovezi la lume Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman, Și că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume Triumfător în lupte, un nume de Traian!        Înalță-ți lata frunte și caută-n giur de tine, Cum stau ca brazi în munte voinici sute de mii; Un glas ei mai așteaptă și sar ca lupi în stâne, Bătrâni, bărbați, juni, tineri, din munți și din câmpii!        Priviți, mărețe umbre, Mihai, Ștefan, Corvine, Româna națiune, ai voștri strănepoți, Cu brațele armate, cu focul vostru-n vine, „Viața-n libertate ori moarte!“ strigă toți.        Pre voi vă nimiciră a pizmei răutate Și oarba neunire la Milcov și Carpați! Dar noi, pătrunși la suflet de sfânta libertate, Jurăm că vom da mâna, să fim pururea frați!        O mamă văduvită de la Mihai cel Mare Pretinde de la fii-și azi mână d-ajutori, Și blastămă cu lacrămi în ochi pe orișicare, În astfel de pericul s-ar face vânzători!        De fulgere să piară, de trăsnet și pucioasă, Oricare s-ar retrage din gloriosul loc, Când patria sau mama, cu inima duioasă, Va cere ca să trecem prin sabie și foc!        N-ajunse iataganul barbarei semilune, A cărui plăgi fatale și azi le mai simțim; Acum se vâră cnuta în vetrele străbune, Dar martor ne e Domnul că vii nu o primim!        N-ajunse despotismul cu-ntreaga lui orbie, Al cărui jug din seculi ca vitele-l purtăm; Acum se-ncearcă cruzii, în oarba lor trufie, Să ne răpească limba, dar morți numai o dăm! Români din patru unghiuri, acum ori niciodată Uniți-vă în cuget, uniți-vă-n simțiri! Strigați în lumea largă că Dunărea-i furată Prin intrigă și silă, viclene uneltiri!        Preoți, cu crucea-n frunte căci oastea e creștină, Deviza-i libertate și scopul ei preasfânt. Murim mai bine-n luptă, cu glorie deplină, Decât să fim sclavi iarăși în vechiul nost'pământ!	Deщеаптъ-те, роmъnе, dіn соmnȢл чел dе móрте Ꙟn каре тĕ аdъnчіръ барбарii dе тіраnĭ! АкȢm орĭ nічĭ оdатъ кроĭеще'цĭ алтъ сóрте Ла кареа съ се 'nкіnе ші крȢzіĭ тъĭ dȢшmаnĭ! АкȢm, орĭ nічĭ оdатъ съ dъm dовеzĭ ла лȢmе, Къ 'nасте mъnĭ mаĭ кȢрџе Ȣn съnџе dе роmаn, Шĭ къ'n а nóстре пептȢрĭ пъстръm кȢ фалъ Ȣn nȢmе ТрĭȢmфътор dе пополĭ, Ȣn nȢmе dе Траĭаn. Ꙟnалцъ'цĭ лата фрȢnте, ші каȢтъ 'n џіȢр dе тіnе КȢm стаȢ ка браzĭ ꙟн mȢnте воĭnічĭ сȢте dе mіĭ! Ꙋn глас еĭ mаĭ ащеатъ ші сар ка лȢпĭ ꙟн стіnе Бътръnĭ, бърбацĭ, жȢnĭ, тіnерĭ dіn mȢnцĭ ші dіn къmпіĭ! Прівіцĭ mъреце Ȣmбре, МіхаĭȢ, Щефаn, Корвіnе Ла nаціа роmъnъ, л'аĭ востріĭ стръnепоцĭ! КȢ брацеле арmате, кȢ фокȢл вострȢ'n віnе, Віĭацъ 'n лібертате, орĭ móрте стрігъ тоцĭ! Пре воĭ въ nimiчіръ а пісмеĭ ръȢтате Ші óрба nеȢnіре ла Мілкоб ші Карпацĭ! Daр nоĭ пътрȢnшĭ ла сȢфлет de сфъnта лібертате, ЖȢръm, къ воm da mъna, съ фіm пȢрȢреа фрацĭ! О mаmъ веdȢвітъ dела МіхаĭȢ чел mаре Претіndе dела фіі'шĭ аzĭ mъnъ d'ажȢтор; Ші бластъmъ кȢ лакръmĭ ꙟн окĭ, пе орĭ шікаре, Ꙟn астфелĭȢ dе перікȢл се фаче въnzътор. De фȢлџере съ пеаръ, de тръсnет ші пȢчóсъ, Орĭ каре с'ар ретраџе din глоріосȢл лок, Къnd патріа саȢ mama кȢ іnima dȢióсъ, Ва чере ка съ тречеm прin сабіе ші фок. N'aжȢnсе iaтагаnȢл барбареĭ сеmiлȢnе, А кърȢĭ плъџĭ фатале ші аzĭ ле maĭ сіmціm; АкȢm се вѫръ кnȢта ꙟн ветреле стръбȢnе, Daр maртор nе é DomnȢл къ віĭ nȢ о прііmim. N'aжȢnсе dеспотісmȢл кȢ 'nтеага лȢĭ орбіе, А кърȢĭ жȢг din веакȢрĭ ка вітеле'л пȢртъm; АкȢm се 'nчеаркъ крȢzіĭ ꙟн óрба лор трȢфіе, Съ ne ръпіаскъ ліmба: dар mорцĭ nȢmaĭ о dъm! Роmъnĭ dіn патрȢ ȢnгĭȢрĭ, акȢm, орĭ nічĭ оdатъ Ꙋnіцĭ'въ ꙟн кȢџет, Ȣnіцĭ'въ 'n сіmцірĭ! Стрігацĭ ꙟн лȢmеа ларгъ къ DȢnъреа'ĭ фȢратъ Пріn іnтрігъ ші сілъ, віклеnе Ȣnелтірĭ! Преоцĭ, кȢ крȢчеа'n фрȢnте, къчĭ óстеа é крещіnъ, Deвіzа'ĭ лібертате, ші скопȢл еĭ преа сфъnт! МȢріm mаĭ біnе 'n лȢптъ, кȢ глоріе deпліnъ, Deкът съ фіm склаві ĭаръшĭ ꙟн векĭȢл nост пъmъnт!	[deʃˈte̯aptəte roˈmɨne din ˈsomnul t͡ʃel de ˈmo̯arte] [ɨŋ ˈkare te̯adɨnˈt͡ʃirə barˈbarij de tiˈranʲ] [aˈkum orʲ nit͡ʃoˈdatə kroˈjeʃtet͡sʲ ˈaltə ˈso̯arte] [la ˈkare sə seŋˈkine ʃi ˈkruzij təj duʃˈmanʲ] [aˈkum orʲ nit͡ʃoˈdatə sə dəm doˈvezʲ la ˈlume] [kən ˈaste mɨnʲ maj ˈkurd͡ʒe un ˈsɨnd͡ʒe de roˈman] [ʃi kən a ˈno̯astre ˈpjepturʲ pəsˈtrəm ku ˈfaləwn ˈnume] [tri.umfəˈtor ɨn ˈlupte un ˈnume de traˈjan] [ɨˈnalt͡sət͡sʲ ˈlata ˈfrunte ʃi ˈkawtən d͡ʒur de ˈtine] [kum staw ka brazʲ ɨn ˈmunte vojˈnit͡ʃʲ ˈsute de mij] [uŋ ɡlas jej maj aʃˈte̯aptə ʃi sar ka lupʲ ɨn ˈstɨne] [bəˈtrɨnʲ bərˈbat͡sʲ ʒunʲ ˈtinerʲ din munt͡sʲ ʃi diŋ kɨmˈpij] [priˈvit͡sʲ məˈret͡se ˈumbre miˈhaj ʃteˈfan korˈvine] [roˈmɨna nat͡siˈune aj ˈvoʃtri strəneˈpot͡sʲ] [ku ˈbrat͡sele arˈmate ku ˈfokul ˈvostrun ˈvine] [viˈat͡san liberˈtate orʲ ˈmo̯arte ˈstriɡə tot͡sʲ] [pre voj və nimiˈt͡ʃirə a ˈpizmej rə.uˈtate] [ʃi ˈo̯arba ne.uˈnire la ˈmilkov ʃi karˈpat͡sʲ] [dar noj pəˈtrunʃʲ la ˈsuflet de ˈsfɨnta liberˈtate] [ʒuˈrəm kə vom da ˈmɨna sə fim ˈpurure̯a frat͡sʲ] [o ˈmamə vəduˈvitə de la miˈhaj t͡ʃel ˈmare] [preˈtinde de la ˈfijʃʲ azʲ ˈmɨnə daʒuˈtorʲ] [ʃi ˈblastəmə ku ˈlakrəmʲ ɨn okʲ pe oriʃiˈkare] [ɨn ˈastfel de peˈrikul sar ˈfat͡ʃe vɨnzəˈtorʲ] [de ˈfuld͡ʒere sə ˈpjarə de ˈtrəsnet ʃi puˈt͡ʃo̯asə] [orʲˈkare sar reˈtrad͡ʒe diŋ ɡloriˈosul lok] [kɨnd ˈpatri.a saw ˈmama ku ˈinima duˈjo̯asə] [va ˈt͡ʃere ka sə ˈtret͡ʃem prin ˈsabi.e ʃi fok] [ˈnaʒund͡ʒe jataˈɡanul barˈbarej semiˈlune] [a ˈkəruj pləd͡ʒʲ faˈtale ʃi azʲ le maj simˈt͡sim] [aˈkum se ˈvɨrə ˈknuta ɨn ˈvetrele strəˈbune] [dar ˈmartor ne je ˈdomnul kə vij nu o priˈmim] [ˈnaʒund͡ʒe despoˈtismul kunˈtre̯aɡa luj orˈbi.e] [al ˈkəruj ʒuɡ de ˈsekulʲ ka ˈvitelel purˈtəm] [aˈkum senˈt͡ʃe̯arkə ˈkruzij ku ˈo̯arba lor truˈfi.e] [sə ne rəˈpe̯askə ˈlimba dar mort͡sʲ ˈnumaj o dəm] [roˈmɨnʲ din ˈpatru ˈuŋɡjurʲ aˈkum orʲ nit͡ʃoˈdatə] [uˈnit͡sivə ɨŋ ˈkud͡ʒet uˈnit͡sivən simˈt͡sirʲ] [striˈɡat͡sʲ ɨn ˈlume̯a ˈlarɡə kə ˈdunəre̯aj fuˈratə] [prin ˈintriɡə ʃi ˈsilə viˈklene unelˈtirʲ] [ˈpre.ot͡sʲ ku ˈkrut͡ʃe̯an ˈfrunte kət͡ʃʲ ˈo̯aste̯a e kreʃˈtinə] [deˈvizaj liberˈtate ʃi ˈskopul ej pre̯aˈsfɨnt] [muˈrim maj ˈbinen ˈluptə ku ˈɡlori.e deˈplinə] [deˈkɨt sə fim sklavʲ ˈjaraʃʲ ɨn ˈvekjul nost pəˈmɨnt]

Judeo-Romanian lyrics

דשטיאפטטה, רומינה, דין סומנול צ׳ל דה מוארטה, אין קארה טיאדינצ׳ירה בארבאריי דה טיראני! אַקום אור ניצ׳ודאטה, קרוישטצי אלטה סוארטה, לה קארה סה סנקינה שי קרוזיי טי דושמאני. אקום אור ניצ׳ודאטה סה דם דוװזי אין/לה לומה קן אסטה מין מאי קורג׳ה און סינג׳ה דה רומאן, שי קן א נואסטרה פיפטורי פסטרם קו פאלון נומה טריאומפטור אין לופטה, און נומה דה טראיאן! אינאלצצי לאטה פרונטה שי קאוטן ג׳ור דה טינה קום סטאו קה בראזי אין מונטה װויניצ׳ סוטה דה מיי; און גלאס יי מאי אשטיאפטה שי סאר קה לופי אין סטינה, בטריני, ברבאצי, ז׳וני, טינרי, דין מונצי שי דין קימפיי! פריװיצי, מרצה אומברה, מיכאי, שטפאן, קורװינה, רומינה נאציאונה, אי װושטרי סטרנפוצי, קו בראצלה ארמאטה, קו פוקול װוסטרון װינה, ״װיאצאן ליברטאטה אור מוארטה״ סטריגה טוצי. פרה װוי װה נימיצ׳ירה א פיזמיי רוטאַטה שי וארבה נה אונירה לה מילקוב שי קארפאצי! דאר מוי, פטרונשי לה סופלט די סבינטה ליברטאטה, ז׳ורם קה װום דה מינה, סה פים פורוריה פראצי! או מאמה װדוװיטה דה לה מיכאי צ׳ל מארה פרטינדה דה לה פיי שי אזי מינה דאז׳וטורי, שי בלאסטמה קו לאקרמי אין אוקי פה אורישיקארה, אין אסטפל דה פריקול סאר פאצ׳ה װינזטורי! דה פולג׳רה סה פיארה, דה טרסנט שי פוצ׳ואסה, אוריקארה סאר רטראג׳ה דין גלוריוסול לוק. קינד פאטריה סו מאמה, קו אינימה דויואסה, װה צ׳רה קה סה טרצ׳ם פרין סאביה שי פוק! נאז׳נסה יאטאנאנול בארבאריי סמילונה, א קרוי פלג׳ פאטאלה שי אזי לה מאי סימצים; אקום סה װירה קנוטה אין װטרלה סטרבונה, דאר מארטור נה יה דומנול קה װיי נו א פרימים!  נאז׳נסה דעספוטיסמול קונטריאגה לוי אורביה, אל קרוי ז׳וג דין סקולי קה װיטלל פורטם; אקום סנצ׳ארקה קרוזיי, אין וארבה לור טרופיה, סה נה רפיאסקה לימבה, דאר מורצי נומאי או דם! רומיני דין פאטרו אונגיורי, אקום ואר ניצ׳ודאטה אוניציװה איו קוג׳ט, אוניציװן סימצירי! סטריגאצי אין לומיה לארגה קה דונריאי פוראטה פרין אינטריגה שי סילה, װיקלנה אונלטירי! פריוצי, קו קרוצ׳אן פרונטה קצ׳ ואסטיה יה קרשטינה, דװיזאי ליברטאטה שי סקופול יי פריאסבינט. מורים מאי בינן לופטה, קו גלוריה דפלינה, דקיט סה פים סקלאװי יארשי אין װקיול נוסט פמינט!

Unofficial verse translation

The lyrics below are metered and rhyming in a poetic style. In addition, the final verse isn't sung on most occasions.

O ye of Romania, wake up from thy deathly trance
Into which thou wert sucked by tyrannic barbarians.
Thee awaiteth a new fate, now or never is the chance
To caustic shame and chagrin put all thine enemies.

Now or never let us prove our traditions to the world
That through our veins still floweth the blood of the Roman;
Within our minds and essence a name we highly applaud,
Triumphant in war we are, for the name of Trajan.

Behold, marvelous shadows—Michael, Stephen, Corvinus,
The Romanian nation, thy children are fearless.
With weapons armed in thy hands, thy hearts fervid and aflame,
"Live in liberty or death," we all clamour to fame.

O Priests, rise thy holy cross, for this army is Christian,
Our motto is liberty blessed with sacred mission.
Better to die in battle in utmost pride and glory,
Than to once again be slaves in our noble country.

Trivia

• July 29 is called “National Anthem Day” (ro. Ziua Imnului național).
• Typically, the music is played in E minor or F minor.
• It is obsoletely known as Un răsunet (Ун рэсунет; 'An echo').