Deșteaptă-te, române!

Deșteaptă-te, române!

English: Wake up, Romanians!
Lyrics	Andrei Mureșanu, 1848
Music	Anton Pann, 1848
Audio sample
Deșteaptă-te, române! file help

"Deșteaptă-te, române!" (say: desh-TYAP-tə-teh roh-MIH-neh, meaning "Wake up, Romanians!") is the national anthem of Romania. In the past, it has also been the national anthem of Moldova. This song has been Romania's national anthem since 1990; in the past, Romania had used five other anthems under different governments.

History

The name of this song was first "Un răsunet" (meaning "An echo"). The words of the song was written by a poet from the region of Transylvania named Andrei Mureșanu during the Wallachian Revolution of 1848. Later that same year, it was published in a Romanian magazine. After hearing about the poem, a composer from the region of Wallachia named Anton Pann made a melody for it. The author Andrei Mureșanu later chose this music for his poem after he asked a church singer named Gheorghe Ucenescu to sing a melody that would fit for his song many times.

It was sung for the first time in the city of Brașov during the liberal and nationalist revolt, then right after, it became the revolutionary anthem of Romania at the time.

Historical use

In the past, it was the national anthem of the old and short-lived Republic of Moldova from 1991 to 1994 before being replaced with Limba noastră. Between 1917 and 1918, "Deșteaptă-te, române!" was used as the anthem of the short-lived Moldavian Democratic Republic before the region became part of the Kingdom of Romania.

In the past, Romania had been under various regimes and had used a lot of different anthem. First, "Marș triumfal" was used from 1862 to 1884, when Romania was a vassal state of the Ottoman Empire. Then, "Trăiască Regele" was used when Romania became a monarchy, known as the Kingdom of Romania. Then when communism became a part of life in Romania, the anthems "Zdrobite cătușe", "Te slăvim, Românie!", and "Trei culori" were used, in that order. Finally, after communism in Romania came to and, "Deșteaptă-te, române!" became the country's official national anthem, and has been to this day.

Lyrics

Only the first, second, fourth, and occasionally the last stanza (all highlighted in bold) are considered part of the national anthem.

Romanian original

Words of the song in Romanian	Words of the song when it was first printed	Words of the song in Moldovan Cyrillic (used in Transnistria)	Words of the song for Romanian Jews	Pronunciation of these words using the IPA
Deșteaptă-te, române, din somnul cel de moarte, În care te-adânciră barbarii de tirani! Acum ori niciodată, croiește-ți altă soarte, La care să se-nchine și cruzii tăi dușmani. Acum ori niciodată să dăm dovezi la lume Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman, Și că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume Triumfător în lupte, un nume de Traian!        Înalță-ți lata frunte și caută-n giur de tine, Cum stau ca brazi în munte voinici sute de mii; Un glas ei mai așteaptă și sar ca lupi în stâne, Bătrâni, bărbați, juni, tineri, din munți și din câmpii!        Priviți, mărețe umbre, Mihai, Ștefan, Corvine, Româna națiune, ai voștri strănepoți, Cu brațele armate, cu focul vostru-n vine, „Viața-n libertate ori moarte!“ strigă toți.        Pre voi vă nimiciră a pizmei răutate Și oarba neunire la Milcov și Carpați! Dar noi, pătrunși la suflet de sfânta libertate, Jurăm că vom da mâna, să fim pururea frați!        O mamă văduvită de la Mihai cel Mare Pretinde de la fii-și azi mână d-ajutori, Și blastămă cu lacrămi în ochi pe orișicare, În astfel de pericul s-ar face vânzători!        De fulgere să piară, de trăsnet și pucioasă, Oricare s-ar retrage din gloriosul loc, Când patria sau mama, cu inima duioasă, Va cere ca să trecem prin sabie și foc!        N-ajunse iataganul barbarei semilune, A cărui plăgi fatale și azi le mai simțim; Acum se vâră cnuta în vetrele străbune, Dar martor ne e Domnul că vii nu o primim!        N-ajunse despotismul cu-ntreaga lui orbie, Al cărui jug din seculi ca vitele-l purtăm; Acum se-ncearcă cruzii, în oarba lor trufie, Să ne răpească limba, dar morți numai o dăm! Români din patru unghiuri, acum ori niciodată Uniți-vă în cuget, uniți-vă-n simțiri! Strigați în lumea largă că Dunărea-i furată Prin intrigă și silă, viclene uneltiri!        Preoți, cu crucea-n frunte căci oastea e creștină, Deviza-i libertate și scopul ei preasfânt. Murim mai bine-n luptă, cu glorie deplină, Decât să fim sclavi iarăși în vechiul nost'pământ!	Deщеаптъ-те, роmъnе, dіn соmnȢл чел dе móрте Ꙟn каре тĕ аdъnчіръ барбарii dе тіраnĭ! АкȢm орĭ nічĭ оdатъ кроĭеще'цĭ алтъ сóрте Ла кареа съ се 'nкіnе ші крȢzіĭ тъĭ dȢшmаnĭ! АкȢm, орĭ nічĭ оdатъ съ dъm dовеzĭ ла лȢmе, Къ 'nасте mъnĭ mаĭ кȢрџе Ȣn съnџе dе роmаn, Шĭ къ'n а nóстре пептȢрĭ пъстръm кȢ фалъ Ȣn nȢmе ТрĭȢmфътор dе пополĭ, Ȣn nȢmе dе Траĭаn. Ꙟnалцъ'цĭ лата фрȢnте, ші каȢтъ 'n џіȢр dе тіnе КȢm стаȢ ка браzĭ ꙟн mȢnте воĭnічĭ сȢте dе mіĭ! Ꙋn глас еĭ mаĭ ащеатъ ші сар ка лȢпĭ ꙟн стіnе Бътръnĭ, бърбацĭ, жȢnĭ, тіnерĭ dіn mȢnцĭ ші dіn къmпіĭ! Прівіцĭ mъреце Ȣmбре, МіхаĭȢ, Щефаn, Корвіnе Ла nаціа роmъnъ, л'аĭ востріĭ стръnепоцĭ! КȢ брацеле арmате, кȢ фокȢл вострȢ'n віnе, Віĭацъ 'n лібертате, орĭ móрте стрігъ тоцĭ! Пре воĭ въ nimiчіръ а пісмеĭ ръȢтате Ші óрба nеȢnіре ла Мілкоб ші Карпацĭ! Daр nоĭ пътрȢnшĭ ла сȢфлет de сфъnта лібертате, ЖȢръm, къ воm da mъna, съ фіm пȢрȢреа фрацĭ! О mаmъ веdȢвітъ dела МіхаĭȢ чел mаре Претіndе dела фіі'шĭ аzĭ mъnъ d'ажȢтор; Ші бластъmъ кȢ лакръmĭ ꙟн окĭ, пе орĭ шікаре, Ꙟn астфелĭȢ dе перікȢл се фаче въnzътор. De фȢлџере съ пеаръ, de тръсnет ші пȢчóсъ, Орĭ каре с'ар ретраџе din глоріосȢл лок, Къnd патріа саȢ mama кȢ іnima dȢióсъ, Ва чере ка съ тречеm прin сабіе ші фок. N'aжȢnсе iaтагаnȢл барбареĭ сеmiлȢnе, А кърȢĭ плъџĭ фатале ші аzĭ ле maĭ сіmціm; АкȢm се вѫръ кnȢта ꙟн ветреле стръбȢnе, Daр maртор nе é DomnȢл къ віĭ nȢ о прііmim. N'aжȢnсе dеспотісmȢл кȢ 'nтеага лȢĭ орбіе, А кърȢĭ жȢг din веакȢрĭ ка вітеле'л пȢртъm; АкȢm се 'nчеаркъ крȢzіĭ ꙟн óрба лор трȢфіе, Съ ne ръпіаскъ ліmба: dар mорцĭ nȢmaĭ о dъm! Роmъnĭ dіn патрȢ ȢnгĭȢрĭ, акȢm, орĭ nічĭ оdатъ Ꙋnіцĭ'въ ꙟн кȢџет, Ȣnіцĭ'въ 'n сіmцірĭ! Стрігацĭ ꙟн лȢmеа ларгъ къ DȢnъреа'ĭ фȢратъ Пріn іnтрігъ ші сілъ, віклеnе Ȣnелтірĭ! Преоцĭ, кȢ крȢчеа'n фрȢnте, къчĭ óстеа é крещіnъ, Deвіzа'ĭ лібертате, ші скопȢл еĭ преа сфъnт! МȢріm mаĭ біnе 'n лȢптъ, кȢ глоріе deпліnъ, Deкът съ фіm склаві ĭаръшĭ ꙟн векĭȢл nост пъmъnт!	Дештяптэ-те, ромыне, дин сомнул чел де моарте, Ын каре те-адынчирэ барбарий де тирань, Акум орь ничодатэ кроеште-ць алтэ соарте, Ла каре сэ се-нкине ши крузий тэй душмань.   Акум орь ничодатэ сэ дэм довезь ын луме Кэ-н асте мынь май курӂе ун сынӂе де роман, Ши кэ-н а ноастре пиептурь пэстрэм ку фалэ-ун нуме Триумфэтор ын лупте, ун нуме де Траян. Ыналцэ-ць лата фрунте ши каутэ-н ӂур де тине, Кум стау ка бразь ын мунте войничь суте де мий; Ун глас ей май аштяптэ ши сар ка лупь ын стыне, Бэтрынь, бэрбаць, жунь, тинерь, дин мунць ши дин кымпий!   Привиць, мэреце умбре, Михай, Штефан, Корвине, Ла патрия Ромыне, ай воштри стрэнепоць, Ку брацеле армате, ку фокул востру-н вине, "Виацэ-н либертате орь моарте" стригэ тоць. Пре вой вэ нимичирэ а пизмей рэутате Ши оарба неунире ла Милков ши Карпаць! Дар ной, пэтруншь ла суфлет де сфынта либертате, Журэм кэ вом да мына, сэ фим пуруря фраць!        О мамэ вэдувитэ де ла Михай чел Маре Претинде де ла фий-ши азь мынэ д-ажуторь, Ши бластэмэ ку лакрэмь ын окь пе оришикаре, Ын астфел де перикул с-ар фаче вынзэторь! Де фулӂере сэ пярэ, де трэснет ши пучоасэ, Орикаре с-ар ретраӂе дин глориосул лок, Кынд патрия сау мама, ку инима дуиоасэ, Ва чере ка сэ тречем прин сабие ши фок!        Н-ажунсе ятаганул барбарей семилуне, А кэруй плэӂь фатале ши азь ле май симцим; Акум се вырэ кнута ын ветреле стрэбуне, Дар мартор не е Домнул кэ вий ну о примим!        Н-ажунсе деспотисмул ку-нтряга луй орбие, Ал кэруй жуг дин секуль ка вителе-л пуртэм; Акум се-нчяркэ крузий, ын оарба лор труфие, Сэ не рэпяскэ лимба, дар морць нумай о дэм! Ромынь дин патру унгиурь, акум орь ничодатэ Уници-вэ ын куӂет, уници-вэ-н симцирь! Стригаць ын лумя ларгэ кэ Дунэря-й фуратэ Прин интригэ ши силэ, виклене унелтирь!   Преоць ку кручя-н фрунте, кэчь оастя е крештинэ, Девиза-й либертате ши скопул ей прясфынт. Мурим май бине-н луптэ, ку глорие деплинэ, Декыт сэ фим склавь ярэшь ын векиул ност’ пэмынт!code: mo is deprecated	דישטיאפטטי, רומיני, דין סומנול צ׳יל די מוארטי, אין קארי טיאדינצ׳ירה בארבאריי די טיראני! אקום אור ניצ׳ודאטה, קרוײישטיצי אלטה סוארטי, לה קארי סה סינקיני שי קרוזיי טאי דושמאני. אקום אור ניצ׳ודאטה סה דם דוװיזי אין/לה לומי קן אסטי מין מאי קורג׳י און סינג׳י די רומאן, ישי קן א נואסטרי פיץײיפטורי פסטרם קו פאלון נומה טריאומפטור אין לופטי, און נומי די טראיאן! אינאלצצי לאטה פרונטי שי קאוטן ג׳ור די טיני קום סטאו קה בראזי אין מונטי װויניצ׳ סוטי די מיי; און גלאס איי מאי אשטיאפטה שי סאר קה לופי אין סטיני, בטריני, ברבאצי, ז׳וני, טינירי, דין מונצי שי דין קימפיי! פריװיצי, מריצי אומברי, מיכאי, שטיפאן, קורװיני, לה פאטרייה רומינה (רומינה נאציאוני), אי װושטרי סטרניפוצי, קו בראצילי ארמאטי, קו פוקול װוסטרון װיני, ״װײאצאן ליבירטאטי אור מוארטי״ סטריגה טוצי. פרי װוי װה נימיצ׳ירה א פיזמיי רוטאַטי שי וארבה ניאונירי לה מילקוב שי קארפאצי! דאר מוי, פטרונשי לה סופליט די סבינטה ליבירטאטה, ז׳ורם קה װום דה מינה, סה פים פורוריה פראצי! או מאמה װדוװיטה די לה מיכאי צ׳יל מארי פריטינדי די לה פיי שי אזי מינה דאז׳וטורי, שי בלאסטמה קו לאקרמי אין אוקי פי אורישיקארי, אין אסטפיל די פיריקול סאר פאצ׳י װינזטורי! די פולג׳ירי סה פיארה, די טרסניט שי פוצ׳ואסה, אוריקארי סאר ריטראג׳י דין גלוריוסול לוק. קינד פאטרייה סו מאמה, קו אינימה דויואסה, װה צ׳ירי קה סה טריצ׳ים פרין סאביי שי פוק! נאז׳נסי יאטאנאנול בארבאריי סימילוני, א קרוי פלג׳ פאטאלי שי אזי לי מאי סימצים; אקום סי װירה קנוטה אין װיטרילי סטרבוני, דאר מארטור ני אי דומנול קה װיי נו א פרימים! נאז׳נסי דיעספוטיסמול קונטריאגה לוי אורביי, אל קרוי ז׳וג דין סיקולי קה װיטיליל פורטם; אקום סינצ׳ארקה קרוזיי, אין וארבה לור טרופיי, סה ני רפיאסקה לימבה, דאר מורצי נומאי או דם! רומיני דין פאטרו אונגיורי, אקום ואר ניצ׳ודאטה אוניציװה איו קוג׳יט, אוניציװן סימצירי! סטריגאצי אין לומיה לארגה קה דונריה אי פוראטה פרין אינטריגה שי סילה, װיקליני אונילטירי! פריאוצי, קו קרוצ׳אן פרונטי קצ׳ ואסטיה אי קרישטינה, דיװיזה אי ליבירטאטי שי סקופול איי פריאסבינט. מורים מאי בינין לופטה, קו גלוריי דיפלינה, דיקיט סה פים סקלאװי יארשי אין װיקיול נוסט פמינט!	[deʃ.ˈte̯ap.tə.te ro.ˈmɨ.ne ǀ din ˈsom.nul t͡ʃel de ˈmo̯ar.te ǀ] [ɨn ˈka.re te̯a.dɨn.ˈt͡ʃi.rə ǀ 𝄆 bar.ˈba.rij de ti.ˈranʲ 𝄇 ǁ] (𝄆) [a.ˈkum orʲ ni.t͡ʃo.ˈda.tə ǀ kro.ˈjeʃ.tet͡sʲ ˈal.tə ˈso̯ar.te ǀ] [la ˈka.re sə sen.ˈki.ne ǀ 𝄆 ʃi ˈkru.zij təj duʃ.ˈmanʲ 𝄇 ǁ] (𝄇) [a.ˈkum orʲ ni.t͡ʃo.ˈda.tə ǀ sə dəm do.ˈvezʲ la ˈlu.me ǀ] [kən ˈas.te mɨnʲ maj ˈkur.d͡ʒe ǀ 𝄆 un ˈsɨn.d͡ʒe de ro.ˈman 𝄇 ǁ] (𝄆) [ʃi kən a ˈno̯as.tre ˈpjep.turʲ ǀ pəs.ˈtrəm ku ˈfa.ləu̯n ˈnu.me ǀ] [tri.um.fə.ˈtor ɨn ˈlup.te ǀ 𝄆 un ˈnu.me de tra.ˈjan 𝄇 ǁ] (𝄇) [ɨ.ˈnal.t͡sət͡sʲ ˈla.ta ˈfrun.te ǀ ʃi ˈkau̯.tən d͡ʒur de ˈti.ne ǀ] [kum stau̯ ka brazʲ ɨn ˈmun.te ǀ 𝄆 voj.ˈnit͡ʃʲ ˈsu.te de mij 𝄇 ǁ] (𝄆) [un ɡlas jej maj aʃ.ˈte̯ap.tə ǀ ʃi sar ka lupʲ ɨn ˈstɨ.ne ǀ] [bə.ˈtrɨnʲ bər.ˈbat͡sʲ ʒunʲ ˈti.nerʲ ǀ 𝄆 din munt͡sʲ ʃi din kɨm.ˈpij 𝄇 ǁ] (𝄇) [pri.ˈvit͡sʲ mə.ˈre.t͡se ˈum.bre ǀ mi.ˈhaj ʃte.ˈfan kor.ˈvi.ne ǀ] [ro.ˈmɨ.na na.t͡si.ˈu.ne ǀ 𝄆 aj ˈvoʃ.tri strə.ne.ˈpot͡sʲ 𝄇 ǁ] (𝄆) [ku ˈbra.t͡se.le ar.ˈma.te ǀ ku ˈfo.kul ˈvos.trun ˈvi.ne ǀ] [vi.ˈa.t͡san li.ber.ˈta.te ǀ 𝄆 orʲ ˈmo̯ar.te ˈstri.ɡə tot͡sʲ 𝄇 ǁ] (𝄇) [pre voj və ni.mi.ˈt͡ʃi.rə ǀ a ˈpiz.mej rə.u.ˈta.te ǀ] [ʃi ˈo̯ar.ba ne.u.ˈni.re ǀ 𝄆 la ˈmil.kov ʃi kar.ˈpat͡sʲ 𝄇 ǁ] (𝄆) [dar noj pə.ˈtrunʃʲ la ˈsuf.let ǀ de ˈsfɨn.ta li.ber.ˈta.te ǀ] [ʒu.ˈrəm kə vom da ˈmɨ.na ǀ 𝄆 sə fim ˈpu.ru.re̯a frat͡sʲ 𝄇 ǁ] (𝄇) [o ˈma.mə və.du.ˈvi.tə ǀ de la mi.ˈhaj t͡ʃel ˈma.re ǀ] [pre.ˈtin.de de la ˈfi.iʃʲ ǀ 𝄆 azʲ ˈmɨ.nə da.ʒu.ˈtorʲ 𝄇 ǁ] (𝄆) [ʃi ˈblas.tə.mə ku ˈlak.rəmʲ ǀ ɨn okʲ pe orʲ.ʃi.ˈka.re ǀ] [ɨn ˈast.fel de pe.ˈri.kul ǀ 𝄆 sar ˈfa.t͡ʃe vɨn.zə.ˈtorʲ 𝄇 ǁ] (𝄇) [de ˈful.d͡ʒe.re sə ˈpja.rə ǀ de ˈtrəs.net ʃi pu.ˈt͡ʃo̯a.sə ǀ] [orʲ.ˈka.re sar re.ˈtra.d͡ʒe ǀ 𝄆 din ɡlo.ri.ˈo.sul lok 𝄇 ǁ] (𝄆) [kɨnd ˈpa.tri.a sau̯ ˈma.ma ǀ ku ˈi.ni.ma du.ˈjo̯a.sə ǀ] [va ˈt͡ʃe.re ka sə ˈtre.t͡ʃem ǀ 𝄆 prin ˈsa.bi.je ʃi fok 𝄇 ǁ] (𝄇) [ˈna.ʒun.d͡ʒe ja.ta.ˈɡa.nul ǀ bar.ˈba.rej se.mi.ˈlu.ne ǀ] [a ˈkə.ruj pləd͡ʒʲ fa.ˈta.le ǀ 𝄆 ʃi azʲ le maj sim.ˈt͡sim 𝄇 ǁ] (𝄆) [a.ˈkum se ˈvɨ.rə ˈknu.ta ǀ ɨn ˈve.tre.le strə.ˈbu.ne ǀ] [dar ˈmar.tor ne je ˈdom.nul ǀ 𝄆 kə vij nu o pri.ˈmim 𝄇 ǁ] (𝄇) [ˈna.ʒun.d͡ʒe des.po.ˈtis.mul ǀ kun.ˈtre̯a.ɡa luj or.ˈbi.je ǀ] [al ˈkə.ruj ʒuɡ de ˈse.kulʲ ǀ 𝄆 ka ˈvi.te.lel pur.ˈtəm 𝄇 ǁ] (𝄆) [a.ˈkum sen.ˈt͡ʃe̯ar.kə ǀ ˈkru.zij ku ˈo̯ar.ba lor tru.ˈfi.je ǀ] [sə ne rə.ˈpe̯as.kə ˈlim.ba ǀ 𝄆 dar mort͡sʲ ˈnu.maj o dəm 𝄇 ǁ] (𝄇) [ro.ˈmɨnʲ din ˈpa.tru ˈuŋɡ.jurʲ ǀ a.ˈkum orʲ ni.t͡ʃo.ˈda.tə ǀ] [u.ˈni.t͡si.və ɨn ˈku.d͡ʒet ǀ 𝄆 u.ˈni.t͡si.vən sim.ˈt͡sirʲ 𝄇 ǁ] (𝄆) [stri.ˈɡat͡sʲ ɨn ˈlu.me̯a ˈlar.ɡə ǀ kə ˈdu.nə.re̯aj fu.ˈra.tə ǀ] [prin ˈin.tri.ɡə ʃi ˈsi.lə ǀ 𝄆 vi.ˈkle.ne u.nel.ˈtirʲ 𝄇 ǁ] (𝄇) [ˈpre.ot͡sʲ ku ˈkru.t͡ʃe̯an ˈfrun.te ǀ kət͡ʃʲ ˈo̯as.te̯a je kreʃ.ˈti.nə ǀ] [de.ˈvi.zaj li.ber.ˈta.te ǀ 𝄆 ʃi ˈsko.pul jej pre̯a.ˈsfɨnt 𝄇 ǁ] (𝄆) [mu.ˈrim maj ˈbi.nen ˈlup.tə ǀ ku ˈɡlo.ri.je de.ˈpli.nə ǀ] [de.ˈkɨt sə fim sklavʲ ˈja.rəʃʲ ǀ 𝄆 ɨn ˈvek.jul nost pə.ˈmɨnt 𝄇 ǁ] (𝄇)

English version

Awaken thee, Romanians, wake up from thy deathly trance
Into which thou wert sucked by tyrannic barbarians.
Thee awaiteth a new fate, now or never is the chance
To caustic shame and chagrin put all thine enemies.

Now or never let us prove our traditions to the world
That through our veins still floweth the blood of the Roman;
Within our minds and essence a name we highly applaud,
Triumphant in war we are, for the name of Trajan.

Behold, marvelous shadows: Michael, Stephen, Corvinus,
The Romanian nation, thy children are fearless.
With weapons armed in thy hands, thy hearts fervid and aflame,
"Live in liberty or death," we all clamour to fame.

O Priests, rise thy cross holy, for this army is Christian,
Our motto is liberty blessed with sacred mission.
Better to die in battle in utmost pride and glory,
Than to once again be slaves in our noble country.